PC Crash
Εφαρμογή Ανάλυσης Τροχαίου Ατυχήματος
Η διερεύνηση ατυχημάτων έχει αλλάξει εποχή και πλέον η τεχνολογία έχει καταστεί αναγκαίο εργαλείο για την επίτευξη του στόχου, που δεν είναι άλλος από την ανάλυση για να καταλήξουμε στα αίτια ενός οδικού ατυχήματος.
Το εξειδικευμένο λογισμικό PC - Crash χρησιμοποιείται για την ηλεκτρονική ανάλυση των τροχαίων ατυχημάτων.
Δημιουργήθηκε το 1990 όταν ο Dr. Hermann Steffan ίδρυσε την εταιρία Dr. Steffan Datentechnik GmbH (DSD) που ασχολείται με την ανάπτυξη και εξέλιξη λογισμικών για αναπαραστάσεις τροχαίων ατυχημάτων. Σήμερα το λογισμικό είναι εγκατεστημένο περίπου σε 6000 υπολογιστές παγκοσμίως και έχει εξελιχθεί ως ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία διερεύνησης ατυχημάτων. Συγκεκριμένα το PC-Crash έχει την δυνατότητα να καλύψει διάφορα σενάρια όπως μετωπικές συγκρούσεις αυτοκίνητων, συγκρούσεις με μοτοσυκλέτα, ατυχήματα που αφορούν περισσότερα από δυο οχήματα και άλλα. Επωφελείται από τις εξελίξεις στον τομέα των υπολογιστών άλλα και των λογισμικών, κάτι που του επιτρέπει να πραγματοποιεί όλο και πιο περίπλοκους υπολογισμούς που δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με άλλο τρόπο.
Μέσω του λογισμικού έχουμε την δυνατότητα να αναλύσουμε και να μοντελοποιήσουμε παράγοντες όπως την κατανομή της δύναμης πέδησης, διάφορα συστήματα όπως το σύστημα αντιμπλοκαρίσματος τροχών (ABS) ή το ηλεκτρονικό πρόγραμμα σταθερότητας του οχήματος (ESP). Επίσης η σειρά των αντιδράσεων του οδηγού (π.χ. πέδηση, γωνία τιμονιού και άλλα) μπορούν να αναλυθούν. Όσον αφορά τους τραυματισμούς, είναι η μοντελοποίηση πολλαπλών σωμάτων διασυνδεμένων με αρθρώσεις (Multibody), εάν είναι αναγκαίο μας επιτρέπει να συσχετίσουμε τους τραυματισμούς των πεζών και των επιβατών με τις ζημιές των οχημάτων.
Κατά την ηλεκτρονική αναπαράσταση ενός ατυχήματος με το λογισμικό PC-Crash, μοντελοποιείται το περιβάλλον του χώρου σύγκρουσης, δηλαδή το μήκος και πλάτος των δρόμων, ο τύπος του οδοστρώματος (άσφαλτος, χωμάτινο οδόστρωμα κλπ.) οποιαδήποτε ανωφέρεια ή κατωφέρεια. Άλλα αντικείμενα του περιβάλλοντος τα οποία έπαιξαν ρόλο κατά το ατύχημα λαμβάνονται υπόψη κατά την ηλεκτρονική αναπαράσταση. Αυτά μπορεί να είναι δέντρα, κιγκλιδώματα, σαμαράκια και άλλα.
Για την μοντελοποίηση του περιβάλλοντα χώρου η τεχνολογία πλέων μας επιτρέπει να αφαιρέσουμε την ανάγκη εκτεταμένων φυσικών μετρήσεων που αφορούν αποστάσεις και διάφορες άλλες μετρήσεις, π.χ. το μέγεθος των ιχνών πλαγιολίσθησης. Με την χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones)η κάτοψη της σκηνής και του χώρου του δυστυχήματος φωτογραφίζεται και χρησιμοποιείται στο λογισμικό υπό την ανάλογη κλίμακα. Αυτό μας επιτρέπει να πάρουμε αξιόπιστα όσες μετρήσεις θέλουμε ανά πάσα στιγμή. Αυτό δεν ακυρώνει την ανάγκη αυτοψίας στον χώρο του ατυχήματος αν κριθεί απαραίτητο. Είναι όμως σημαντικό ειδικά για τις περιπτώσεις όπου είναι αναγκαίο να γίνουν πολλές μετρήσεις, αφού πολλές φορές κατά την διαδικασία της μέτρησης στη σκήνη του ατυχήματος είναι πιθανό να αγνοηθούν κάποια σημεία τα οποία στη συνέχεια θα αποδειχθούν αναγκαία.
Εκτός από την φωτογράφηση της κάτοψης, εάν και εφόσον είναι απαραίτητο υπάρχει η ευχέρεια να αποθηκευτεί όλος ο χώρος σε τρισδιάστατο (3D) περιβάλλον, είτε με την χρήση ειδικού εξοπλισμού σάρωσης του χώρου, είτε με εξειδικευμένα λογισμικά που δημιουργούν το τρισδιάστατο περιβάλλον με βάση τις φωτογραφίες που πάρθηκαν στη σκηνή.
Αφού επιλεχθούν τα εμπλεκόμενα αυτοκίνητα από μια τεράστια βάση δεδομένων που ανανεώνεται συνεχώς, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει κάποιο όχημα, τα ευρήματα στη σκηνή αλλά και τις ζημιές των οχημάτων προχωρούμε στην ηλεκτρονική ανάλυση η οποία θα μας αναδείξει τα αίτια του ατυχήματος. Κατά την ηλεκτρονική αναπαράσταση μελετιούνται επίσης οι οποιεσδήποτε εκδοχές των εμπλεκομένων αλλά και μαρτύρων. Επίσης προχωρούμε σε μελέτες αποφυγής του ατυχήματος για να δούμε εάν το ατύχημα θα μπορούσε να αποφευχθεί με οποιοδήποτε τρόπο.
Κατά την ηλεκτρονική αναπαράσταση του ατυχήματος χρησιμοποιείται τρισδιάστατη μηχανική ανάλυση της σύγκρουσής. Σε αυτό τον υπολογισμό λαμβάνονται υπόψη το μέγεθος της παραμόρφωσης των οχημάτων και οι μάζες τους. Οι κανόνες της κινητικής χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των απωλειών ταχύτητας αλλά και των φάσεων εξόδου από την σύγκρουση.
Οι μέθοδοι και οι κανόνες της φυσικής και κινηματικής που χρησιμοποιούνται κατά την ηλεκτρονική αναπαράσταση κάνουν τα αποτελέσματα αδιαμφισβήτητα, αφού εάν για παράδειγμα οι τελικές θέσεις των οχημάτων είναι γνωστές τότε το σημείο σύγκρουσης μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, αφού η θέση των οχημάτων που προσδιορίσθηκε είναι η μοναδική βάσει των νόμων της φυσικής. Πιο κάτω παρουσιάζονται αριστερά οι τελικές θέσεις των οχημάτων με βάση την ηλεκτρονική αναπαράσταση και δεξιά η πραγματική φωτογραφία από το ατύχημα με τις τελικές θέσεις των οχημάτων.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα της χρήσης λογισμικού για την ηλεκτρονική ανάλυση είναι ότι λαμβάνονται υπόψη και οι τρεις διαστάσεις σε ένα φυσικό περιβάλλον, σε αντίθεση με την ανάλυση “στο χαρτί” όπου λόγω του ότι αγνοείται η τρίτη διάσταση δεν λαμβάνονται υπόψη οποιεσδήποτε ανασηκώσεις ή ανατροπές των οχημάτων οι οποίες μπορεί να συμβούν.
Σε αρκετές περιπτώσεις είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε με ακρίβεια την κίνηση των οχημάτων πριν την σύγκρουση, να την παρουσιάσουμε στην έκθεση ανάλυσης του τροχαίου δυστυχήματος και να προχωρήσουμε σε αναπαραγωγή βίντεο που αφορούν την κίνηση των οχημάτων πριν την σύγκρουση μέχρι και την τελική τους θέση.
Επιπλέoν η ένταξη των Event Data Recorders (EDR ή Black Box όπως ονομάζονται ανεπίσημα) κάνει την ζωή του πραγματογνώμονα πιο εύκολη, αφού σημαντικές και καθοριστικές πληροφορίες πριν το ατύχημα, κατά το ατύχημα αλλά και μετά το ατύχημα μπορούν να εξαχθούν μέσω των απαιτητών μηχανήματων και εξοπλισμού (Crash Data Retrieval) για την ανάκτηση των πληροφοριών. Αυτές οι πληροφορίες συμπεριλαμβάνουν την ταχύτητα του οχήματος, την κατάσταση φρεναρίσματος (π.χ. έχει γίνει 60% εφαρμογή φρένων ένα δευτερόλεπτο πριν την σύγκρουση), την γωνία του τιμονιού, την σοβαρότητα της σύγκρουσης με βάση την αλλαγή ταχύτητας κατά την σύγκρουση, την κατάσταση των ζωνών ασφάλειας, εάν ενεργοποιήθηκαν οι αερόσακοι και σε πιο χρονικό διάστημα ενεργοποιήθηκαν και άλλες τεχνικές πληροφορίες που αφορούν το όχημα. Όλες αυτές οι πληροφορίες μπορούν να εισαχθούν στο λογισμικό PC-Crash, και με αυτό τον τρόπο μπορεί να καταλήξει πιο γρηγορά στο αποτέλεσμα για τα αίτια ενός ατυχήματος.
Οι δεδομένα που αφορούν ένα ατύχημα μπορούν να εξαχθούν από την θύρα OBD του οχήματος εάν το όχημα δεν έπαθε εκτεταμένες ζημιές. Σε περίπτωση που οι ζημιές του οχήματος είναι εκτεταμένες έχουμε την επιλογή να αφαιρέσουμε την μονάδα EDR από το όχημα και να πάρουμε τα δεδομένα απευθείας από την μονάδα EDR (εφόσον δεν έπαθε ζημιά), χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο εξοπλισμό.
Οι ευρωπαϊκή ένωση στηρίζει την χρήση των EDR, καθώς το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έχει ήδη εγκρίνει νόμο όπου κάθε καινούριο μοντέλο αυτοκινήτου μετά τον Μάιο του 2022 θα πρέπει να έχει προεγκατεστημένο EDR, ενώ από τον Μάιο του 2024 θα πρέπει να εφαρμοστεί στα υφιστάμενα μοντέλα αυτοκινήτων. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα δεδομένα από το EDR έχουν γίνει ήδη αποδεκτά από πολλά δικαστήρια και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε ατυχήματα ανά το παγκόσμιο.
H DAT HELLAS ΕΠΕ ο επίσημος διανομέας για την Ελλάδα και διαθέτει ένα αξιοζήλευτο τμήμα αναπαράστασής τροχαίων ατυχημάτων με επικεφαλής τον Δρ. Ανδρέα Λοΐζου, όπου με διεθνής συνεργασίες ιδίως με πανεπιστήμια της Ελβετίας και της Αυστρίας, συμμετέχουν σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα αλλά και διερευνήσεις βελτίωσης της ασφάλειας των οχημάτων.